درختان مثمر در ایران

۳  -۵-درختان مثمر در ایران

برخلاف وضع حاضر که نزدیک صد درصد پوشش فضاهای سبز و جنگل‏کاری‏های دست کاشت درختان بیثمر و چمن است در طول تاریخ کشور عزیز ما، پوشش گیاهی در بیشه ‏زار ها، مراتع‏، جنگل‏های طبیعی، باغ‏های ایرانی و مزارع بیش از ۹۵ درصد درختان میوه و گیاهان زراعی، دارویی و مرتعی بوده و هرگز پوشش انبوهی از درختان بی‏ثمر و چمن نداشتیم.

۳ -۵ -۱ – جنگل طبیعی ایران

در مراتع و جنگل‌های خودروی ایران کمتر از ۵ درصد درختان و گیاهان غیرمثمر وجود دارند و اکثریت را گونه های مثمر تشکیل می‏دهند. به عنوان مثال حدود ۶۰ درصد جنگل‌های زاگرس بلوط و۳۵ درصد آن را بادام و پسته وحشی و ۵ در صد باقی را زالزالک و آلوچه و…تشکیل می‏دهند پس بیش از ۹۵ درصد پوشش جنگل‌های طبیعی غرب کشور را گیاهان و درختان مثمر تشکیل می‏دهند. بر اساس آمارنامه سال ۱۳۸۱ وسعت جنگل‌هاي استان ایلام بين ۴۶۹ تا ۵۰۰ هزار هكتار برآورد شده است که حدود ۹۰ درصد از پوشش جنگلي این استان را گونه ای كه بلوط زاگرس ناميده مي‌شود تشكيل مي‌دهد.

پوشش جنگلی ایران در شمال

در خصوص پوشش جنگلی ایران در شمال نیز گفته می‏شود: زمانی سراسر سواحل خزر پوشیده از انارجنگلی و انواع و اقسام درختان میوه مانند گردو و آلوچه بوده است.پوشش جنگل‏های اردبیل (فندقلو) به طوری که از اسمش پیداست فندق، گردو، ازگیل، سیب جنگلی، نسترن، انواع آلوچه‏ های جنگلی و انواع درختان میوه دیگر را تشکیل می‏دهد.

پوشش گیاهی مرتعی جنگل‌های ایران

پوشش گیاهی مرتعی جنگل‌های ایران نیز انواع و اقسام گیاهان و سبزی‌های خوراکی و نیز گیاهان دارویی بوده است. بنابراین سزاوار است در کاشت گونه‌های فضای سبز و نیز جنگل‌های دست کاشت و پارک‌های جنگلی‌ همین درصد رعایت شود. اما با کمال تأسف هرچه جنگل دست کاشت در یک قرن اخیر احداث شده همگی از درختان غیر مثمر خارجی مانند گونه‌های کاج و اوکالیپتوس است که با سیاست‌های نادرست درختان مثمر جنگل‌ها قطع شده بدون این‏که جای آن‏ها کشت شود.

آقای محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مراسم افتتاح پژوهشکده تهران و رونمایی از کتاب «ذخیره خوارزمشاهی» با اشاره به سابقه ایران در حوزه علوم پزشکی، و تنوع گیاهان دارویی در ایران اظهار داشت: «ایران از نظر تنوع گیاهان دارویی در دنیا رتبه چهارم را از آن خود کرده است».

خانم دکتر زهرا حيدري سرپرست جامعه گياه درماني ايران در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا گفت: «ايران جزو کشورهاي معدودي است که از چهارده اقليم دنيا یازده اقليم را داراست و از اين رو تنوع گياهي ايران سه برابر قاره اروپا است».

وي گفت: «متاسفانه طي چند سال گذشته اين فرهنگ به فراموشي سپرده شد و ما به جاي اين که فرهنگ غني خود را اشاعه دهيم تحت تاثير فرهنگ‌هاي بيگانه مصرف گياهان دارويی را به فراموشي سپرديم. امروزه کل دنيا به سمت مصرف گياهان دارويي گرايش دارند به گونه اي که حدود ۴۵ تا ۷۰ درصد داروهاي کشورهاي اروپايي منشأ گياهي دارد، در حالي که سهم ايران بين سه تا شش درصد است و از اين رو در بازار جهاني جايگاهي نداريم.»

برهان حسینی مسئول مرکز گیاه‌ درمانی شهرستان سنندج می‏گوید: «استان کردستان طبق گزارش‌های مستند از نظر تنوع گونه‌های گیاهی از قاره اروپا برتری دارد و تعداد ۱۵۰ گونه گیاهی متنوع در استان شناسایی شده‏اند که این تعداد دارای زیر شاخه‌های متنوع و متعددی هستند و گیاهان استان کردستان با تلاش مرکز تحقیقات منابع طبیعی و به همت مهندس معروفی هم اکنون جزء گیاهان بین المللی است.»

دكتر محمود بهمني رييس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان می‏گوید: «تنوع گياهي در گيلان به تنهايي معادل تنوع گياهي تمام قاره اروپا است».